Als lobby je middle-name is, hoe kun je dan zo overvallen worden door een eigen medespeler? Dát was de prangende vraag bij mij (en een heleboel andere raadsleden) na de vergadering van die maandag in oktober, van raadsleden bij Regio Rivierenland. Alwaar een wethouder van de gemeente Tiel blijmoedig uitlegt dat de Regio volgens de provincie niet het gedroomde samenwerkingsverbond is: De gemeente Tiel als lelijk eendje én prominent lid van die samenwerking in de regio, mag voortaan de kar trekken als het om provinciale projecten gaat, als het om de provincie gaat. Monden vallen open en sprakeloosheid is de toon. Want Tiel is toch één van ons? En vanuit een natuurlijke reactie, -reactief- wordt de verdediging opgetrokken, te laat.
De rest laat zich raden, want weet u, het gebeurt de laatste tijd wel vaker. Eigenlijk na de Griekse crisis nogal veel. De speltheorie is heruitgevonden in de politiek. Het prisonersdilemma is van oorsprong een oefening, meestal aan het einde van een training onderhandelen, om juist dát laatste beetje menselijke ‘winners gut’ er uit te halen. Burgemeester Aboutaleb memoreerde bij OVT (VPRO) de tekst op het vliegveld van Kaapstad: ‘Alleen ga je sneller, samen kom je verder’: De sleutel tot succes in het Prisoners Dilemma. Het is immers de enige uitkomst die dan ook recht doet aan álle partijen. Rationeel, dat wel, want het voelt nog steeds als verlies. Daarin zit ook het venijn, in dat gevoel. Daarom is het ook de slotoefening, voor gevorderden.
Het mag niet meer zo zijn, zo lijkt. Die win-win strategie, dat ‘samen kom je verder’. Steeds vaker gokt de toch kortzittende politicus op de win-loose strategie, menigeen verliest, laat een spoor van vernieling achter en de naam is snel vergeten. De ellende niet.
Soms wint iemand. Eeuwige roem lijkt het, doortastend, een echte leider. Maar in de speltheorie van het Casino weet men beter: de ‘hook is on’, de spelverslaving daar, het casino wint altijd, een spoor van vernieling. En de naam is snel vergeten.
Blijft de vraag: hoe kon de speler spelen en ogenschijnlijk, in ieder geval deze keer, winnen? Waarom zag niemand de kaarten en de strategie en wiens strategie. Kwam het uit de provincie, uit de regio, uit de stad?
Op de banken van de promenade van Jalta spelen bewoners al eeuwenlang schaak. Een overwinning van welke leider dan ook, telt niet op de Krim. Het is als een pion die valt maar het is niet het spel dat men verliest. Zij spelen het oneindige spel, waardoor je alleen maar groeit en verder komt door je tegenspelers en de mensen om je heen. Die commentaar geven, meehuilen en meejuichen en vooral meedenken. Tiel heeft een promenade, maar verder langs de Linge, nog geen steiger, nog geen bank om op te zitten of te genieten.
Er moet meer schaak gespeeld worden in Regio Rivierenland. Op de banken allen en staat er geen, dan maak je er maar een! Dat scherpt de geest en de toekomst. Is er toch nog winst.
