[Voorzitter, in de commissie bestuur en middelen heb ik aangegeven, mede op verzoek van het college, de kadernota te willen bespreken in de raad. ]
Voorzitter, geachte aanwezigen,
Complimenten aan het college: Deze kadernota ademt samenwerking. Niet alleen zijn de gebrachte resultaten de uitkomst van twee coalities in deze periode, zij geeft ook de uitkomst van samenwerking tussen vijf verschillende coalitiepartners. De kadernota vraagt ook om samenwerking tussen college en raad.
Weliswaar bescheiden maar niet bepaald prudent, roept het college de raad immers op, om dit document uitgangspunt te laten zijn voor een strategische discussie vandaag. Om “richtinggevende uitspraken te doen over de prioriteiten dan wel de speerpunten van het bestaande en nieuw beleid voor het opstellen van de Programmabegroting 2014 en het meerjarenperspectief 2015-2017”.
Een boeiende vraag van het college -juist op dit moment, omdat dit ook een perspectief biedt op mogelijke samenwerkingen ná de verkiezingen van 2014.
Kortom, nu antwoorden en discussiëren is voor de aanwezige partijen de kaarten op tafel gooien. Terwijl de campagnes bij menig partij nog moeten worden verzonnen, zien we de onhoudbaarheid van adhoc en/of opportunistisch gedrag als basis ingrediënt voor bestuurlijk denken en doen. Alleen de strategie ‘ontlopen’ helpt nu even, maar maakt pijnlijk zichtbaar. Ontlopen doen wij geenszins.
D66 kiest de komende jaren wederom voor “de burger centraal”: ‘Customer intimacy’ gekoppeld aan een ‘focusstrategie’ voor mensen uit het bedrijfsleven onder ons. En bij conflicterende belangen kiezen wij voor de stijl ‘confronteren’; zorg voor algemeen belang en zorg voor de wettelijke taak van de gemeente.
Eerst even de terugblik: de maatregelen voortvloeiend uit besluiten die zijn genomen door de raad, zijn uitgevoerd en hebben óók min, maar voornamelijk méér tot de gewenste resultaten geleid. Dat is goed en daarvoor de complimenten.
Nooit eerder is echter de afhankelijkheid van de centrale overheid zo voelbaar geweest als in deze periode. Gegeven de voorliggende oplossingen van dit kabinet lijkt dit er ook niet minder op te worden. Budget en organisatie van Geldermalsen zijn ondertussen zo Lean, dat een kleine tegenwind grote gaten slaat in de weg te gaan, of om de gewenste doelen te realiseren. De marge van sturen op de nullijn is ca 0,5%. Dat vereist de hand van een volleerd formule 1 coureur of capriolen in de ogen van een leek. Te kwetsbaar en op de verkeerde plaats, op beleidsterreinen waar het de komende jaren gaat gebeuren, wat iedere burger raakt en juist op het moment dat de burger dan de steun van een ander nodig heeft. Om over onze ondernemers in al haar verschijningsvormen maar te zwijgen.
Samenwerking, is daarbij het sleutelwoord. Niet samenwerken om het samenwerken of vanuit politiek opportunisme, maar vanuit de gepaste maat en opbrengst.
In deze vergadering wordt al ingezet op samenwerking met verschillende belanghebbenden (stakeholders genoemd door het bedrijfsleven) in de regio en samenwerking met een aantal partners die precies dezelfde taak hebben als wij. U begrijpt, wij juichen dat toe en vragen u de samenwerking ook vanuit het eerdere perspectief in te richten.
D66 mist nog de samenwerking met de burger in de plannen en hoopt dat de co-creatie-carrousel, waarvoor in een gezamenlijke motie na het zomerreces aandacht voor wordt gevraagd, nu daadwerkelijk gaat draaien.
D66 mist nog het (zichtbaar) actief exploreren van nieuwe samenwerkingsvormen en al dan niet tijdelijke verbanden om velerlei andere problemen te kunnen oplossen.
Gekoppeld aan de heersende crisis is een totale lastenverzwaring voor de burger niet alleen campagne-technisch niet aantrekkelijk maar voor D66 ook geen noodzakelijke weg, zolang andere opties nog volop inzetbaar zijn.
D66 wil in dat verband en om het iedereen inzichtelijk te maken, dat de ingeslagen weg van presenteren van de bloesem- en oogstrapportage een vervolg krijgt richting de burgers. Er zijn voldoende initiatieven gaande, die het kopiëren waard zijn, zoals in de Amsterdamse deelraad ‘Centrum‘ of -dichterbij, Culemborg.
Voorzitter,
Het gaat soms om klein geld: zo wil D66 dat de vermaledijde, nooit geplaatste reclamezuil in de komende begroting eindelijk is verdwenen, als toonbeeld van een paarse krokodil in overheidsbegroten over een verlies dat nooit een opbrengst is geweest.
Het gaat soms om groot geld: D66 wil dat er gebouwd wordt aan de vereiste kennis en kunde door alle drie bestuurlijke niveaus (college, raad en gemeentehuis) met betrekking tot de grote veranderingen in de zorg. D66 wil de nadruk op de eigen regie. Zowel van de burger (en D66 kiest hierbij sterk voor het persoonsvolgendbudget) als van de gemeente, van de regio of ieder andere samenwerkingspartners.
De regie rol voor de gemeente, óók voor sport en gezondheid; D66 wil dat Geldermalsen een zogenaamde JOGG-gemeente (jongeren op gezond gewicht) wordt en regie oppakt in onderwijs als wezenlijk onderdeel van zorg en welzijn.
Onze begroting verdubbelt bijna. Veel staat te gebeuren. Veel is nu nog onduidelijk. D66 wil daarom juist nu een grondige voorbereiding op de transities, van ons allemaal, door ons allemaal, voor ons allemaal.
Omdat anders de regie uit handen is en wij niet kiezen, maar er voor ons gekozen wordt. Zowel voor de interne organisatie als voor bestuur én de toekomstige raad een prioriteit die zijn weerga niet kent. D66 wil daarom -zoals eerder voorgesteld door ons in de commissie samenleving, nog tijdens het zomerreces, een actieve commissie transitie, die dit proces direct na het reces in gang zet.
D66 wil dat er gekeken wordt naar voorzieningen op basis van keuzes in termen van kwaliteit en bereikbaarheid en niet op basis van iedereen alles een klein beetje. Een twee-gebieden beleid dient zich aan.
D66 wil een gezond financieel beleid, gericht op de nullijn de komende jaren om de Geldermalsenaren van straks zoveel mogelijk te ontzien voor de gevolgen van een verkeerde toekomstkeuze van toen, door velen.
D66 wil ook duidelijke regie van de gemeente op de krimp. Pro-actief. Geldermalsen als een aantrekkelijke gemeente voor eigen jeugd, een aantrekkelijke plaats voor arbeidsmigranten, met ruimte en veiligheid voor de eigen en toekomstige bewoners.
D66 wil dat in het toekomstperspectief voldoende ruimte komt voor ontwikkeling en versterking van lokale economie (al dan niet in samenwerking met de nog niet genoemde provincie en partijen met soortgelijke ambities). Gezamenlijk met eigen ondernemers en met potentiële nieuwkomers. Niet opportunistisch maar vanuit de focus op wat we willen zijn als gemeente, met zoveel diverse locaties voor ontplooiing.
D66 wil dat er gebouwd wordt voor mensen die omwille van oud denken van banken niet kunnen kopen. Huurwoningen in alle categorieën, juist ook de duurdere.
D66 wil een krachtig toerisme beleid voor de Linge en omstreken. Een bungalowpark in Plantage IV, een jachthaven voor passanten en recreanten in Beesd, een helder, transparant horecabeleid dat eenduidigheid schept voor gevarieerde horeca en haar gasten, onze gasten.
Tot slot voorzitter,
De raad wordt vaak gewaarschuwd niet teveel op de stoel van het college te gaan zitten, maar de raad moet er ook voor waken dat het college niet teveel op de stoel van de raad gaat zitten.
Wederzijds vertrouwen in een wederzijds doel, kritisch naar elkaar en met respect. Laten we vanuit die gezamenlijkheid, ieder in zijn eigen rol, werken aan een toekomst voor de Geldermalsenaren, de Trichtenaren, de Beesdenaren, Enspijkers, mensen van Deil, de Meterense bevolking, Rhenooysen, Gellicummers, Buurmalsenaren, Rumptenaren en Acqoyenaren van straks.
Laat die samenwerkingen pragmatisch en zorgvuldig zijn, maar niet meer dan gewoon nodig is en past bij een Malsen aan de Linge, in een grotere en complexe wereld waarin wij openstaan voor samenwerking.
Omdat wij dat willen,
omdat wij dat de weg vinden voor de toekomst.
Voorzitter,
Resumerend voor de discussie drie dingen:
Werken aan kennis en kunde voor de drie lagen. Wij stellen voor de Cie. Transitie vandaag samen te stellen uit leden van iedere fractie, de betrokken wethouder en een kleine groep ambtenaren en deze zomer te starten met voorbereidingen
Versterking van het functioneren van het gemeentehuis door actieve samenwerking met verschillende partijen, zowel financieel als qua dienstencapaciteit en -kwaliteit en dit vorm te geven in de komende programmavoorstellen waardoor totale lastenverzwaring voor de burger niet plaatsvindt en kwaliteit op het vereiste peil is om de transities te kunnen implementeren
En
Sterke focus op burger en de eigen regie voor de burger ontwikkelen met pilots die leiden tot regiebeleid op verschillende vlakken: Bijvoorbeeld een initiatief dat wordt vormgegeven door PvdA en D66 om structurele WMO-gelden te besteden aan projecten die burgers zelf belangrijk vinden en zelf willen vormgeven en onder regie van raad en later college wordt uitgevoerd, of het delegeren van collegemandaat in burgerregie bij kleine RO-projecten.