Voorzitter, geachte wethouders, raadsleden en iedereen die het is gelukt om dit toch mee te maken vanavond
Weet, dat wij, al het goede werk van college en van alle ambtenaren om tot een solide begroting te komen, in minder dan 6 minuten, zwaar te kort gaan doen.
Voorzitter,
De begroting als uitkomst en doorzicht van beraad, van coalitieprogramma en van alle suggesties die u ten deel zijn gevallen, ligt voor. Een zomer is er over nagedacht en dat belooft wat en zie hier:
“Al met al lijkt het een gewoon jaar te worden” is de meest opvallende zin in de begroting van 2015. “..net als andere jaren…” vervolgt men bijna triomfantelijk, alsof dát geruststellend klinkt.
Dat voortdurend geruststellen is voor college-watchers herkenbaar vanwege het veelvuldig “Het komt wel goed”; Door wethouders gebezigd wanneer plannen niet af zijn, tijdschema’s niet gehaald worden, doelstellingen en verkoopcijfers niet gerealiseerd worden, kortom nog vóór raad, burgers en buitenlui iets kunnen roepen, ontstaat de gewoonte de “Grote Vertrager” in te zetten: ‘Komende vergadering’ wordt een maand later, 1 januari wordt ‘maart op zijn vroegst’ en 2015 wordt nu al voorzichtig ingeruild voor 2016[1]. Dit heeft niet alleen effect op onze werkwijze in de raad, Voorzitter, maar brengt onze inwoners onnodig in zorgen en laat ze onterecht in het ongewisse.
“Het komt wel goed” is bestuurlijk gezien een slechte gewoonte.
Naast de “Grote Vertrager” is er ook het “Grote Excuus” regelmatig ingezet; “sorry, was nooit mijn intentie, u moet niet geloven wat de krant schrijft, ik neem mijn voorbeeld uiteraard terug, we gaan dat anders opschrijven” en feitelijk gewoon doorgaan. Ook dat is helaas de gewoonte geworden. De gewoonte van slecht geïnformeerd te zijn? Van net te luchthartig met zware onderwerpen omgaan? D66 zal geen aannames doen maar herkent de gewoontes terug in deze begroting.
Voorzitter, D66 kan niet spreken voor andere fracties maar wíj heb geen wezenlijke handreiking gezien naar onze 8 ‘koersvragen’ bij de kadernota. D66 ziet wél veelvuldig budgetaire aandacht voor kleine ‘leuke’ zaken, en constateert tegelijkertijd laconiek gedrag bij groteske uitdagingen. Dat betekent wel dat van de 8 vragen van toen, het nu 8 klachten zijn geworden tegen uw voorgenomen beleid. Want zo gaat dat volgens de EisenhowerMatrix in timemanagement. En dan zijn we welbeschouwd nog maar 1 zomer verder.
In de begroting vindt D66 belangrijke beloftes en aangenomen moties van afgelopen jaar onvoldoende terug, en geachte aanwezigen, dat is wel een hele slechte gewoonte voor een coalitie en haar college.
Voorzitter,
Tot nu toe was daarvoor begrip bij D66, veel begrip. De kleine bezetting waar wij al een paar jaar voor hebben gewaarschuwd, het financieel scherp aan de wind varen, en de immense operatie die niet één maar drie transities gelijktijdig moet bewerkstelligen en waarbij iedereen en alles geraakt wordt, voelbaar geraakt wordt door al onze inwoners. En dan moet u ook nog aandacht hebben voor bestuur-sterkte, omdat we klein worden in deze complexe wereld, te klein om alleen te blijven naar nu lijkt. En ook daar moet u wijs mee aan de slag.
En u noemt dat een gewoon jaar, als alle andere.
Het begrip neemt bij D66 dus af en in rap tempo en omwille van de 6 minuten een viertal zaken uitgelicht. En daarom nu niets over het ontbreken van aandacht voor toekomstige huisvesting van inwoners, niets over niet-uitgegeven leefbaarheidsbudget of over nóg een reclamemast zonder inkomsten de komende jaren. Nu ook niet over heel veel geld besteden aan gratis parkeren in plaats van aan bereikbaarheid en toegankelijkheid voor alle inwoners van alle voorzieningen. Of over OZB. Nee, zomaar, willekeurig over vier zaken uit verschillende programma’s in de begroting:
- de motie van 27 mei waarin D66 voor een onafhankelijke persoon of instelling pleit, waar inwoners met hun zorgklachten over de gemeente dichtbij en makkelijk benaderbaar/en niet ver weg in Den Haag (zoals Dorps(!)belangen dat ons toewenst) terecht kunnen, is als prematuur of overbodig afgedaan en verworpen. Ondertussen blijken andere gemeenteraden dit wél als wenselijk te hebben beschouwd en is dus De Regio hiermee bezig. Geen woord van dit college echter hierover, terwijl u toch namens ons daar zitting in heeft. Een slechte gewoonte en toch zijn we benieuwd naar uw verweer.
- Nieuw beleid, waar volgens de begroting geen geld voor is, wordt een paar pagina’s verder vertaald in het uitdelen van tig keer 1000 euro structureel aan willekeurige beheerders van dorpshuizen terwijl wij raadsbreed een motie hebben aangenomen over hoe wij dorpshuizen op basis van WMO activiteiten willen ondersteunen en oog willen hebben voor de balans tussen wat ondernemers willen en kunnen, en wat een overheid kan, mag en moet doen. Dus vragen wij u dit wonderlijke voorgenomen beleid in deze begroting nader te verdedigen en doen wij mee aan motie die wél een structurele bijdrage aan behoud van dorpshuizen oplevert.
- U wilt in 2016 een evaluatie over onderhoudskosten voor graven in onze gemeente, maar ondertussen zorgt de crisis ervoor dat de keuze voor begraven of crematie voor velen geen keuze meer is. D66Geldermalsen wil die keuze mogelijk houden voor onze inwoners en komen daarom nu al met een motie om daar nu al over na te denken en vragen u niet te wachten tot 2016
- De transities worden gestart en iedereen lijkt gericht op het startschot en op de finish. Wij zijn juist geïnteresseerd in het hele traject en vragen u ons daarom te helpen dit als raad te kunnen doen, met een monitorsysteem, waarvoor wij een motie indienen.
Ter afronding voorzitter,
Het waren er al acht, er komen er nu vier bij, dat zijn er twaalf, zo groot als de coalitie in zetels is. D66 Geldermalsen nodigt u uit om aan de slag te gaan, ieder van u. Met beleid, en niet met incident- of coalitiemanagement.
De begroting is in lijn met het coalitie akkoord, en ook daarvan vond D66 dat er onvoldoende ambitie in zat. D66 is niet tegen dit college maar vraagt meer te doen dan ‘op de tent te passen’. Gebruik dit moment en grijp die nou die kans: dus coalitie en college wees creatief, wees alert en heb oor voor wat leeft, praat mét mensen, in plaats van óver mensen en sta open voor hun ideeën, ook al is dat niet altijd de meerderheid, uw eigen meerderheid. Maak daar zichtbaar een nieuwe bestuurlijke gewoonte van, voor het welzijn van Geldermalsen, aan de rand van de randstad, als poort naar de Betuwe. Omdat het hier zo heerlijk wonen kan zijn en omdat inwoners u gekozen hebben.
Want dit is alles behalve een gewoon jaar en die kans, die kans komt ook nooit meer terug.
Voorzitter, ik dank u namens D66
[1] Zomaar wat uitkomsten en uitspraken op band, die in de raad, commissies en bij de pers afgelopen kwartaal zijn gevallen.