Het moet wel een hectisch Pinksteren zijn geweest in de mailboxen van raadsleden. Zo pal voor een vergadering is hét moment om elkaar te bestoken met moties (d.i. je vraagt het college iets te doen, wat ze nog niet deden) en amendementen (d.i. je wilt iets wat het college graag wil (raadsvoorstel), erg graag wijzigen. De mooiste zijn de ‘moties vreemd aan de orde van de dag’ -het staat niet op de agenda, niemand heeft er over behalve de indiener. Maar het lijkt van levensbelang, iets om nu al te benoemen en “of het college zich daar maar naar wil gedragen”. Als je echt iets wilt, dan kom je met een ‘initiatief’. Dat gaat niet alleen over willen, maar ook over doen. Maar wees gerust: een ‘initiatief’ is echt veel werk, dus dat zie je niet vaak in een gemeenteraad.
De meeste moties zijn een mooi voorbeeld van ‘niet’-achterkamertjes en hoe polderen (onderhandelen op bijzaken) werkt. Een en ander had gemakkelijk van tevoren ‘besproken’ kunnen worden tijdens de oordeelsvorming of in de wandelgangen (achterkamertjes), dat laatste is echter veelal het privédomein van de coalitie. Het is niet zozeer een overwinning maar meer een kwestie van ‘over-je-hart-strijken’ of niet. Van beide kanten. Draagvlak noemen ze dat dan. En als er telkens maar één partij over het hart moet strijken, gaat zich dat wreken. Later. Bij de volgende coalitieonderhandelingen bijvoorbeeld.
En als dat allemaal niet werkt en er ligt toch een voorstel van het college/coalitie dat je niet (volledig) aanstaat, dan is er altijd nog het amendement. Een laatste mogelijkheid het onafwendbare (verzwakt) af te wenden. ‘Aanscherpen’ wordt dat vaak genoemd. Als dat wordt aangenomen, wordt het ook gedaan. Tenminste, dat is de bedoeling. Moet je wel zelf blijven opletten op de kaders die je afgeeft.
Soms is de gewenste uitkomst van een motie of amendement niet eigenlijk iets dat je zou moeten wensen. Niet als gemeenteraad en zeker niet als indiener. Soms kun je in een enthousiaste controlerende en corrigerende rol jezelf weleens onbedoeld in de voet schieten:
Als het feitelijk neerkomt dat je op de stoel van college (en van alle ambtenaren) wilt gaan zitten en dagelijks wilt wikken en wegen, niet gehinderd door een kader van een gemeenteraad waaraan mensen zich (toetsbaar) moeten houden. Inputmanagement in plaats van outputmanagement.
Voor je het weet ga je ministers achterna met een burn out. Daar heeft niemand wat aan. Geef dan gewoon een motie van wantrouwen, omdat je het college niet vertrouwt dat zij het werk goed doen. En kom met (hele) goede argumentatie en kies dan een nieuw college.
Volgens de traditie zit Pinksteren dus vol ‘Easter eggs’.
Dit stuk is eerder geplaatst in Koetjong
